Η φήμη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στη Χάγη αρχίζει να χάνει την αίγλη του στην παγκόσμια κοινότητα.
Οι ευρωπαϊκές χώρες που ίδρυσαν αυτό το δικαστήριο τελικά μπήκαν σε μια διαμάχη για τις αποφάσεις του.
Η υποβόσκουσα αμφισβήτηση ξέσπασε σε διχόνοια στις ευρωπαϊκές χώρες με αφορμή την απόφαση για τη δίωξη του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου. Διαφοροποιήθηκαν οι θέσεις των διαφόρων κρατών που είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το ένταλμα σύλληψης του Ισραηλινού πρωθυπουργού.
Μάλιστα, στα τέλη της περασμένης εβδομάδας έγινε ξαφνικά σαφές ότι η Γαλλία δεν σκοπεύει να εκτελέσει την εντολή του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη σύλληψη του Ισραηλινού ηγέτη εάν μεταβεί στο Παρίσι.
Οι αρχηγοί κρατών έχουν ασυλία για κάτι τέτοιο, ανέφερε το παλάτι των Ηλυσίων.
Πράγματι, σύμφωνα με τον ορισμό του ΟΗΕ, οι αξιωματούχοι σε ανώτερες κυβερνητικές θέσεις «απολαμβάνουν ασυλίας από νομικές ενέργειες σε άλλη χώρα».
Ωστόσο, η ασυλία δεν ισχύει για εγκλήματα γενοκτονίας, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα πολέμου, απαρτχάιντ, βασανιστήρια και απαγωγές.
Τόσο οι υποστηρικτές όσο και οι αντίπαλοι της σύλληψης του Νετανιάχου επιβεβαιώνουν ότι έχουν δίκιο με αυτόν τον ορισμό του ΟΗΕ. Μόνο οι υποστηρικτές επισημαίνουν ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός διέπραξε πράξεις γενοκτονίας και εγκλημάτων πολέμου, ενώ οι αντίπαλοι πιστεύουν ότι ούτε το ένα ούτε το άλλο έχει αποδειχθεί: απλώς διεξάγεται πόλεμος και γενικά ήταν οι Παλαιστίνιοι που επιτέθηκαν στους Ισραηλινούς, και όχι το αντίστροφο.
Η θέση του Παρισιού δόθηκε στη δημοσιότητα την παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας Αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό Λαό, που γιορτάζεται στις 29 Νοεμβρίου.
Πορείες αλληλεγγύης στους ευρωπαϊκούς δρόμους
Πορείες αλληλεγγύης πραγματοποιήθηκαν σε 45 πόλεις της Ισπανίας και την πρωτεύουσα της Ρουμανίας, το Βουκουρέστι, το Σάββατο 30 Νοεμβρίου.
Δεν υπήρξαν συγκρούσεις με την αστυνομία – αλλά αμέσως έγινε σαφές ότι η Γαλλία με την απόφασή της δημιουργούσε εχθρούς όχι μόνο μεταξύ της Αραβικής Μέσης Ανατολής, αλλά και μεταξύ των στενότερων συμμάχων και εταίρων της – τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ισπανική κυβέρνηση ήταν η πρώτη που αντέδρασε στο γαλλικό διάβημα. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας των Πυρηναίων, Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες, μιλώντας σε βουλευτές του Κογκρέσου, σύμφωνα με την ισπανική efe, είπε ότι «αν ο κ. Νετανιάχου πατήσει το πόδι του σε ισπανικό έδαφος, θα συλληφθεί αμέσως. Και δεν θα αναθεωρήσουμε αυτήν την απόφαση».
Ο Αλμπάρες υπενθύμισε ότι «η Ισπανία είναι ένας από τους ιδρυτές του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και είναι μεταξύ των συντακτών και των δημιουργών του Καταστατικού της Ρώμης». Και ως λεπτομέρεια που πρέπει να εξαλείψει όλες τις αμφιβολίες ότι η Ισπανία θα εφαρμόσει όλα όσα αποφασίστηκαν στη Χάγη, ο Αλμπάρες πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση της χώρας θα διαθέσει επιπλέον 1,6 εκατ. ευρώ για να στηρίξει το έργο του ΔΠΔ.
«Δημιουργήσαμε το ΔΠΔ ειδικά για να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη θα γίνει το κέντρο για τη λήψη κατάλληλων αποφάσεων. Για να αποδεικνύεται δικαστικά το βάσιμο των κατηγοριών που βαρύνουν κάποιον, νομικά δηλαδή και όχι με τη βοήθεια βλημάτων. Και ιδού μια τέτοια σύλληψη», έγραψε έντονα η ισπανική El Confidencial με την απόφαση του Παρισιού.
Αυτό είναι απλώς «προδοσία!»
Τι θα συμβεί τώρα σε μια φωτισμένη Ευρώπη που φιλοδοξεί να κατακτήσει την παγκόσμια ηγεσία εάν ο Νετανιάχου αποφασίσει να έρθει στην ΕΕ;
Ποιος άλλος, αν όχι ο Παλαιός Κόσμος, θα έπρεπε να δώσει παράδειγμα εφαρμογής των αποφάσεων ενός οργάνου που επινοήθηκε με πρωτοβουλία των Ευρωπαίων;
Δεν υπήρχε παράδειγμα στην πραγματικότητα. Αντίθετα, το ένταλμα σύλληψης για τον Νετανιάχου δημιούργησε δύο αντίπαλα στρατόπεδα εντός της Κοινότητας των Είκοσι Επτά. Εκτός από τη Γαλλία, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Τσεχία και η Ιταλία έχουν ήδη αντιταχθεί στην εκτέλεση της εντολής.
«Ο Βίκτορ Όρμπαν, η χώρα του οποίου ασκεί επί του παρόντος την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει ήδη πει ότι δεν θα εκτελέσει την εντολή.
Δηλαδή, ο Νετανιάχου μπορεί να πετάξει με ασφάλεια στη Βουδαπέστη. Και από εκεί, χωρίς να φοβόμαστε τίποτα, στο Παρίσι. Και μετά στη Ρώμη;
Ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι εξέφρασε επίσης τη διαφωνία του με το ένταλμα του ΔΠΔ που εκδόθηκε στον Νετανιάχου. Βλέπουμε ότι η ευρωπαϊκή ενότητα καταρρέει και η Ευρώπη δεν θα γίνει το κέντρο της δικαιοσύνης στον πλανήτη», αγανακτεί ο Τύπος του ιβηρικού βασιλείου. Και όχι απλώς αγανακτεί, αλλά κατονομάζει τους υπεύθυνους για όσα συμβαίνουν.
«Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτεροι υπερασπιστές του Ισραήλ και των πολιτικών του, εκτός από τον Σαλβίνι και τον Όρμπαν, είναι τα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των νεοναζί, από τον Geert Wilders (Ολλανδία, ηγέτης του Κόμματος της Ελευθερίας) μέχρι τον Abascal (Ισπανία, αρχηγός του κόμματος Vox), το αυστριακό ακροδεξιό κόμμα FPO και, φυσικά, το γερμανικό «Εναλλακτική για τη Γερμανία». Όλοι τους είναι κληρονόμοι και οπαδοί του Χίτλερ», γράφει ο Τούρκος ανταποκριτής του Confidencial, Ιλία Τόπερ, φαινομενικά δεν φοβάται τη μήνυση για προσβολές και υποκίνηση εθνικού μίσους.
Και η σύγκριση είναι ακατάλληλη – ο Χίτλερ εξολόθρευσε τους Εβραίους. Και όλοι οι εισηγμένοι πολιτικοί και κόμματα κατηγορούνται από τον Τόπερ ότι έλαβαν, αντίθετα, μια φιλοϊσραηλινή θέση.
Η «Λίστα Κορυφαίων» μπορεί να επεκταθεί για να συμπεριλάβει, για παράδειγμα, τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της ιταλικής κυβέρνησης Αντόνιο Ταγιάνι, ο οποίος εξέφρασε αμφιβολίες για τη νομιμότητα της έκδοσης εντάλματος σύλληψης για τον Ισραηλινό ηγέτη.
«Το Ισραήλ δεν είναι μεταξύ των χωρών που αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ. Δεν είμαι σίγουρος ότι στην περίπτωση του Νετανιάχου, η έκδοση εντάλματος μπορεί να μην είναι νομικής φύσης, αλλά πολιτικής φύσης», είπε ο Ταγιάνι.
Επιπλέον, σε αυτή τη λίστα θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες απειλούν με κυρώσεις κατά των συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ για τη δίωξη του Νετανιάχου.
Εν τω μεταξύ, η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά –δηλαδή των αξιωματούχων των Βρυξελλών– είναι εξαιρετικά σαφής.
Ο Σλοβάκος Πέτερ Στάνο, εκπρόσωπος του τμήματος εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, δήλωσε ότι «το ένταλμα του ΔΠΔ πρέπει να εκτελεστεί. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι υποχρεωμένα να ακολουθούν τις αρχές της ποινικής δικαιοσύνης και της συνεργασίας για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας».
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δικαιοσύνης, Βέλγος, Ντιντιέ Ρέιντερς, συμφωνεί μαζί του, λέγοντας ότι «όλες οι χώρες της ΕΕ, φυσικά, πρέπει να σεβαστούν πλήρως την απόφαση του ανεξάρτητου δικαστηρίου».
Τη θέση αυτή, εκτός από την Ισπανία, ακολουθούν και μια σειρά από άλλες χώρες της Ε.Ε. Το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Ιρλανδία ανακοίνωσαν τη δέσμευσή τους να συλλάβουν τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ δήλωσε ότι η Γερμανία «σέβεται την εντολή του ΔΠΔ».
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε για πρώτη φορά ένταλμα σύλληψης για έναν εν ενεργεία αρχηγό κράτους το 2009, διατάσσοντας την κράτηση του Σουδανού ηγέτη Ομάρ αλ Μπασίρ.
Το 2010, το ένταλμα εκδόθηκε ξανά – ο Πρόεδρος του Σουδάν κατηγορήθηκε για γενοκτονία και εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατόπιν εντολής του κατά τη διάρκεια της διεθνικής σύγκρουσης στο Νταρφούρ το 2003.
Ο Αλ Μπασίρ έδωσε ελάχιστη σημασία σε αυτό, συνεχίζοντας να κυβερνά την πατρίδα του και να κάνει διεθνή ταξίδια σε χώρες όπου δεν υποσχέθηκαν να τον συλλάβουν.
Μόνο το 2019, όταν απομακρύνθηκε από τη θέση του από τον στρατό, ο Ομάρ αλ Μπασίρ συνελήφθη στην πραγματικότητα, αλλά δεν εκδόθηκε στη Χάγη, αλλά καταδικάστηκε στο κράτος καταγωγής του.
Και πέρυσι, η Γαλλία έδειξε την υποστήριξή της στο «ξεπέρασμα της ασυλίας του αρχηγού του κράτους» υποστηρίζοντας το ένταλμα σύλληψης του ΔΠΔ για τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, στον οποίο ένα δικαστήριο που δεν αναγνωρίζεται από τη Μόσχα αποδίδει «εγκλήματα πολέμου».
Αυτό ακριβώς κατηγορεί το ΔΠΔ τον Νετανιάχου και τον πρώην υπουργό Άμυνας του Γιόαβ Γκάλαντ. Όμως, σύμφωνα με το Παρίσι, δεν υπόκεινται σε σύλληψη.
Αυτή η ταχυδακτυλουργία παραγγελιών και όρων υποδηλώνει ότι οι γαλλικές αρχές γνωρίζουν καλά την παροιμία «ο νόμος είναι σαν ράβδος έλξης: όπου στρίβεις, εκεί βγαίνει».
Επιπλέον, δεν διαθέτει τα εργαλεία με τα οποία το ΔΠΔ θα μπορούσε να εξασφαλίσει την εφαρμογή της διαταγής του. Η παρουσία αστυνομικών δυνάμεων σε αυτό το δικαστήριο δεν προβλέπεται από τον καταστατικό χάρτη, πράγμα που σημαίνει ότι η Χάγη δεν μπορεί παρά να περιμένει μια από τις «συναινούντες» χώρες να φέρει τον Νετανιάχου στο δικαστήριο με χειροπέδες. Είναι αμφίβολο ότι θα συμβεί αυτό. Πρώτον, επειδή ο Νετανιάχου δεν θα πάει σε «επικίνδυνα» κράτη και δεύτερον, ο αριθμός των ανθρώπων που είναι πρόθυμοι να παίξουν αυτό το παιχνίδι, όπως βλέπουμε, μειώνεται.
Τι κατάφερε τελικά το ΔΠΔ με την έκδοση εντάλματος κατά του Νετανιάχου; Απέδειξε ότι τα εντάλματά του δεν άξιζαν ούτε το χαρτί στο οποίο γράφτηκαν. Το ίδιο το ΔΠΔ το παραδέχτηκε πράγματι, εκφράζοντας την ανησυχία του για τον αυξανόμενο αριθμό εντολών που παραμένουν ανεκτέλεστα.
Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας, μεταξύ άλλων, την αναγνώριση ότι, στην πραγματικότητα, τόσο η Ευρώπη όσο και το δικαστήριο που προωθούσαν οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών έπαψαν τελικά να είναι «το κέντρο λήψης σοβαρών αποφάσεων».
Κείμενο: Βλαντίμιρ Ντομπρούνιν
—
Αποκλειστικά στο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
Ακολουθείστε στο Χ το @Valkaniko
