Η διετής περίοδος κατά την οποία η Ελλάδα θα υπηρετήσει ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ) ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2025.
Η Αθήνα, σύμφωνα με το BBC στα τουρκικά, ανακοίνωσε έξι βασικές προτεραιότητες για την προσωρινή περίοδο ένταξης:
- Επίλυση προβλημάτων με ειρηνικά μέσα
- Σεβασμός του διεθνούς δικαίου και των κανόνων και αρχών του Χάρτη του ΟΗΕ
- Ενίσχυση της θέσης των γυναικών για βιώσιμη και διαρκή ειρήνη και ανάπτυξη
- Καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των κινδύνων για την ασφάλεια που δημιουργεί
- Προστασία των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις
- ασφάλεια πλοήγησης
Για την Τουρκία, η επίλυση προβλημάτων με ειρηνικά μέσα, ο σεβασμός του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Αυτά τα τρία στοιχεία τραβούν την προσοχή γιατί συνδέονται άμεσα με τις τουρκοελληνικές σχέσεις και το Κυπριακό.
Η Ελλάδα επισημαίνει το διεθνές δίκαιο τόσο για την επίλυση του Κυπριακού όσο και για την επίλυση των διαφορών που προκύπτουν από το Αιγαίο και τη Μεσόγειο και κατηγορεί την Τουρκία ότι κατά καιρούς παραβιάζει αυτούς τους κανόνες.
«Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε το Κυπριακό στην ατζέντα του ΟΗΕ»
Σε δηλώσεις του στον ελληνικό Τύπο για την προσωρινή ένταξη της χώρας του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έδωσε μηνύματα για τον αντίκτυπο αυτής της διαδικασίας στις τουρκοελληνικές σχέσεις και στο Κυπριακό.
Ο Γεραπετρίτης δήλωσε, «Μετά την ανάληψη του καθήκοντός μας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την 1η Ιανουαρίου, στόχος μας είναι να διατηρήσουμε το Κυπριακό στην ενεργό ατζέντα του ΟΗΕ».
Είναι σημαντικό η ένταξη της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να ξεκινήσει σε μια περίοδο που αυξάνονται οι διεθνείς πιέσεις για επίλυση του Κυπριακού μέσω διαπραγματεύσεων.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες συναντήθηκε με τη διοίκηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τους Τουρκοκύπριους ηγέτες τον Οκτώβριο του 2024 και κάλεσε τα μέρη ξανά στο τραπέζι.
Ο Γεραπετρίτης σημείωσε ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν τις προσπάθειες του Γκουτέρες.
Η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία είναι θετικές για μια νέα διαδικασία λύσης εντός των παραμέτρων του ΟΗΕ.
Οι διοικήσεις στην Τουρκία και τη Βόρεια Κύπρο, από την άλλη πλευρά, σημειώνουν ότι δεν ευνοούν μια φόρμουλα εκτός από την ίση κυριαρχία και το ισότιμο διεθνές καθεστώς.
Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητούν επίσης να ξεκινήσουν νέες διαπραγματεύσεις το συντομότερο δυνατό.
Εκτιμάται ότι μια νέα διαπραγματευτική διαδικασία στα Ηνωμένα Έθνη μπορεί να ξεκινήσει μόνο εάν το εγκρίνουν και τα δύο μέρη και ότι η προσωρινή ένταξη της Ελλάδας δεν θα επηρεάσει αυτή την κατάσταση.
Πώς επηρεάζονται τα προβλήματα του Αιγαίου;
Είναι αξιοσημείωτη η εξέλιξη ότι η Ελλάδα δίνει έναν ξεχωριστό τίτλο στην ασφάλεια της θαλάσσιας ναυσιπλοΐας στις προτεραιότητές της.
Ωστόσο, διανύει μια περίοδο χωρίς εντάσεις λόγω της τουρκοελληνικής ύφεσης και του αυξημένου διαλόγου.
Για το λόγο αυτό, διατυπώνονται σχόλια ότι η προτεραιότητα της Αθήνας για την ασφάλεια της θαλάσσιας ναυσιπλοΐας στο ΣΑΗΕ είναι λιγότερο σημαντική από ό,τι στο παρελθόν.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα δήλωσε ότι θα εργαστεί για την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτελεί και σημαντική πηγή της επίσημης εξωτερικής της πολιτικής.
Η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος σε αυτήν τη συμφωνία του 1982.
Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα άρθρα της συμφωνίας είναι ότι δίνει στις χώρες την εξουσία να επεκτείνουν τα χωρικά τους ύδατα έως και 12 μίλια.
Η Τουρκία είχε καταγράψει με την απόφαση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ότι θα θεωρούσε την Ελλάδα να κάνει ένα τέτοιο βήμα στο Αιγαίο ως αιτία πολέμου.
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι το γεγονός ότι δεν χαράχτηκαν τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας δημιούργησε ένα στοιχείο έντασης και υποστήριξε ότι το ζήτημα αυτό θα μπορούσε να επιλυθεί με την προσαγωγή του σε διεθνή διαιτησία από τις δύο χώρες.
Η Άγκυρα, που δεν αποδέχεται αυτή τη θέση της Αθήνας, δηλώνει ότι όλα τα διασυνδεδεμένα προβλήματα που προκύπτουν από το Αιγαίο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πακέτο και ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να περιοριστεί στον καθορισμό των χωρικών υδάτων.
Θα συνεδριάσει το τουρκοελληνικό συμβούλιο συνεργασίας
Η πρώτη ολοκληρωμένη συνάντηση για τα θέματα του Αιγαίου την τελευταία περίοδο συζητήθηκε κατά την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου 2024.
Τα μέρη αναμένεται να συνεχίσουν αυτές τις διαπραγματεύσεις με μια συνάντηση υψηλού επιπέδου συνεργασίας που θα πραγματοποιηθεί τους πρώτους μήνες του 2025.
Η εν λόγω συνάντηση προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο υπό την ηγεσία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στη συνάντηση αυτή, τα μέρη αναμένεται να λάβουν μέτρα για την περαιτέρω συνεργασία σε τομείς στους οποίους έχει σημειωθεί πρόσφατη πρόοδος, ιδίως στην οικονομία, το εμπόριο, τις μεταφορές, την ενέργεια και τον τουρισμό.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα των ελληνικών ΜΜΕ, ο Γεραπετρίτης είπε: «Πρόθεσή μας είναι να συνεχίσουμε να διερευνούμε τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης της συνεργασίας μας σύμφωνα με την ειρήνη και την ευημερία και των δύο λαών, πριν από τη συνάντηση Υψηλού Επιπέδου Συνεργασίας που θα πραγματοποιηθεί τους πρώτους μήνες του 2025».
Πώς εξελέγη η Ελλάδα στο ΣΑΗΕ;
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι το πιο ισχυρό όργανο λήψης αποφάσεων του ΟΗΕ.
Εκτός από τα πέντε μόνιμα μέλη του ΣΑΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Αγγλία και Γαλλία), υπάρχουν 10 προσωρινά μέλη που υπηρετούν με εκ περιτροπής δύο χρόνια.
Προσωρινά μέλη είναι Αφρική-Ασία. Διανέμεται σε τέσσερις περιφερειακές ομάδες: Ανατολική Ευρώπη, Λατινική Αμερική, Δυτική Ευρώπη και άλλες χώρες.
Οι υποψήφιες χώρες από αυτές τις περιοχές εκλέγονται με τη λήψη των ψήφων τουλάχιστον των δύο τρίτων των 193 χωρών μελών σε μυστική ψηφοφορία.
Η Ελλάδα, υποψήφια από τη Δυτική Ευρώπη, εξελέγη για διετή θητεία λαμβάνοντας τις ψήφους 182 χωρών στην ψηφοφορία που διεξήχθη τον Ιούνιο του 2024. Άλλες χώρες που επιλέχθηκαν στην ίδια ψηφοφορία ήταν το Πακιστάν, ο Παναμάς, η Δανία και η Σομαλία.
Τα προσωρινά μέλη έχουν δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά σε αντίθεση με τα μόνιμα μέλη, δεν έχουν δικαίωμα βέτο.
BBC Türkçe
—
Αποκλειστικά στο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
Ακολουθείστε στο Χ το @Valkaniko
