Η μεγαλύτερη από τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις εδώ και εβδομάδες ξεκίνησε στο Βελιγράδι το Σάββατο.
Πλήθη συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της σερβικής πρωτεύουσας με το σύνθημα: «Στις 15 για τους 15» – αναφορά στην 1η Νοεμβρίου 2024, την ημέρα κατά την οποία 15 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν κατέρρευσε θόλος σιδηροδρομικού σταθμού στην πόλη του Νόβι Σαντ. Έκτοτε, η κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς δέχεται αυξανόμενες πιέσεις.
Το ατύχημα στη βόρεια Σερβική πόλη προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κυρίως από φοιτητές. Κατηγορούν τη διαφθορά και απαιτούν τη συνεπή επιβολή του κράτους δικαίου.
Τις τελευταίες ημέρες, μεγάλες ομάδες νέων είχαν πραγματοποιήσει πορεία προς το Βελιγράδι, μεταξύ άλλων από τις πόλεις Κραγκούγεβατς στην κεντρική Σερβία και Σουμπότιτσα στα βόρεια.
Άλλοι έφτασαν με ποδήλατο ή τρακτέρ, όπως φαίνεται στις τηλεοπτικές εικόνες. Όταν ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις το απόγευμα του Σαββάτου, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν ήδη συγκεντρωθεί στο κέντρο του Βελιγραδίου.
«Ασκήστε πίεση!»
Πολλοί από αυτούς είχαν ήδη φτάσει στην κεντρική πλατεία Terazije στο κέντρο της πόλης του Βελιγραδίου το βράδυ του Σαββάτου και τους υποδέχτηκαν υποστηρικτές του κινήματος διαμαρτυρίας με το σύνθημά τους “Pumpaj!” («Αντλία!», περίπου με την έννοια του «άσκησε πίεση!»). Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς είχε προηγουμένως εξαγγείλει διάγγελμα την Παρασκευή.
Σύμφωνα με τον ραδιοφωνικό σταθμό B92, είπε ότι η εκπλήρωση των αιτημάτων των διαδηλωτών δεν ήταν ο στόχος τους, ήθελαν μια «επανάσταση». Οι διαδηλώσεις θα περιόριζαν το δικαίωμα των πολιτών στην ελεύθερη κυκλοφορία.
Κάλεσμα για ειρηνική διαμαρτυρία
Σύμφωνα με το σερβικό υπουργείο Εσωτερικών, περίπου 31.000 διαδηλωτές είχαν ήδη συγκεντρωθεί στο κέντρο της πόλης το βράδυ της Παρασκευής, αλλά υποστηρικτές της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων εθνικιστών και μαχητών, ήρθαν επίσης και έστησαν σκηνές κοντά στο κοινοβούλιο. «Είμαστε μια εξαιρετικά δημοκρατική χώρα», είπε ο Βούτσιτς, προσπαθώντας να διαλύσει τις ανησυχίες για μια κλιμάκωση. «Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να εξασφαλίσουμε τη διαδήλωση». Αλλά πρόσθεσε επίσης ότι ως πρόεδρος δεν θα επιτρέψει «ο δρόμος να υπαγορεύει τους κανόνες».
Οι φοιτητικοί σύλλογοι κάλεσαν τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης να επιδείξουν «ηρεμία και υπευθυνότητα».
«Ο στόχος του κινήματος δεν είναι να διεισδύσει σε θεσμούς ή να επιτεθεί σε όσους σκέφτονται διαφορετικά από εμάς», ανέφερε. «Αυτό το κίνημα δεν πρέπει να γίνει κατάχρηση». Έγιναν συλλήψεις.
Μπλοκαρίστηκαν τα κρατικά τηλεοπτικά κανάλια λόγω του χαρακτηρισμού “όχλος”
Πριν από λίγες μέρες, φοιτητές στο Βελιγράδι και στο Νόβι Σαντ μπλόκαραν τους δημόσιους τηλεοπτικούς σταθμούς Radio-Televizija Srbije (RTS) και Radio-Televizija Vojvodine (RTV).
Ο λόγος ήταν ένα σχόλιο ενός παρουσιαστή του RTS που τους είχε αποκαλέσει «όχλο» σε συνομιλία με τον Βούτσιτς.
Υπήρξαν αντιπαραθέσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας. Ο Βούτσιτς προειδοποίησε για ξέσπασμα βίας πριν από τις διαδηλώσεις το Σάββατο. Οι αντίπαλοι του κινήματος διαμαρτυρίας κατασκήνωσαν μπροστά από το γραφείο του Βούτσιτς.
Το πολύνεκρο ατύχημα ως πυροδότηση
Αφορμή για τις διαδηλώσεις, που επεκτάθηκαν σε πολλές μεγάλες πόλεις της Σερβίας τους επόμενους μήνες, ήταν το ατύχημα στον σιδηροδρομικό σταθμό στο Νόβι Σαντ. Οι αντίπαλοι της κυβέρνησης ζήτησαν τη δημοσίευση εγγράφων σχετικά με τις εργασίες ανακαίνισης εκεί, οι οποίες διήρκεσαν περισσότερα από δύο χρόνια και ολοκληρώθηκαν μόλις πέρυσι.
Κατά την άποψή τους, το αίτημα δεν ικανοποιήθηκε πλήρως και καταγγέλλουν διαφθορά. Τον Ιανουάριο, ο πρωθυπουργός Μίλος Βούτσεβιτς παραιτήθηκε. Ήταν πρόεδρος του κυβερνώντος Προοδευτικού Κόμματος του Βούτσιτς (Srpska Napredna Stranka, SNS) από το 2023 και δήμαρχος του Νόβι Σαντ από το 2012 έως το 2022.
—
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ – Echedoros.blog
