Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου πραγματοποιεί σήμερα (22 Δεκεμβρίου) σύνοδο κορυφής στην Ανατολική Ιερουσαλήμ με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη. Σύμφωνα με αναλύσεις ισραηλινών μέσων ενημέρωσης, η συνάντηση καθοδηγείται από κοινές ανησυχίες σχετικά με την Τουρκία. Η συνεργασία μεταξύ των τριών χωρών, η οποία ξεκίνησε με ενεργειακή συνεργασία πριν από περίπου 15 χρόνια, προχωρά προς τη μετατροπή της σε στρατιωτική συμμαχία.
Η εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ τους τελευταίους μήνες έχει ξεπεράσει μια σειρά από συναντήσεις κεκλεισμένων των θυρών.
Σε αντίθεση με τους Έλληνες ομολόγους τους, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τη συνεργασία μεταξύ των τριών χωρών ως «συμμαχία», ανακοινώνοντας ότι οι κυβερνήσεις Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη οικοδομούσαν ολοκληρωμένη συνεργασία με τον Νετανιάχου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ενώ η Ελλάδα και η Κύπρος παρουσιάζονται ως «παραδοσιακοί αντίπαλοι» της Τουρκίας, σημειώνεται ότι η «τριπλή συμμαχία» βασίζεται στην επιδίωξη σχηματισμού κοινού μετώπου κατά της Τουρκίας.
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η συμμαχία προέκυψε ως αποτέλεσμα των εντάσεων μεταξύ Ισραήλ και Άγκυρας.
Οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου στο ανοικτό πέλαγος του Ισραήλ, οι αντισιωνιστικές πολιτικές του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η ευαισθησία της Τουρκίας στην ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα οδήγησαν το Τελ Αβίβ στην αναζήτηση νέων συμμάχων στην περιοχή.
Η ισραηλινή εφημερίδα Jerusalem Post ανέφερε ότι αυτή η επιδίωξη έχει οδηγήσει σε στενότερους δεσμούς με την Ελλάδα και την Κύπρο. Περιγράφοντας τις δύο χώρες ως «φυσικούς αντιπάλους» της Τουρκίας, η ισραηλινή εφημερίδα τόνισε ότι το Τελ Αβίβ τις θεωρεί «φυσικούς εταίρους».
Οι ισχυρισμοί ότι οι τρεις χώρες θα σχημάτιζαν μια κοινή στρατιωτική δύναμη που θα περιγραφόταν ως «δύναμη ταχείας επέμβασης» διαψεύστηκαν από την Αθήνα και τη Λευκωσία.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι, ωστόσο, απέφυγαν να κάνουν οριστικές δηλώσεις επί του θέματος. Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης υπαινίσσονται ότι η Ελλάδα και η Κύπρος, αν και δεν είναι πρόθυμες, θα μπορούσαν να συνάψουν στρατιωτική συμμαχία με το Ισραήλ.
Η συνεργασία στον ενεργειακό τομέα παρείχε ένα αρχικό πλαίσιο για τις σχέσεις μεταξύ των τριών χωρών.
Για πολλά χρόνια, τα μέρη ανέπτυξαν στενές σχέσεις, επικαλούμενα τις οικονομικές δραστηριότητες ως αιτία, χωρίς να ορίζουν τη συμμαχία ως αντίβαρο στην Τουρκία.
Η Jerusalem Post ανέφερε ότι κατά την περίοδο της οικονομικής συνεργασίας, οι τρεις χώρες «βρήκαν την ευκαιρία να εμβαθύνουν τον συντονισμό».
Μετάβαση από τον άξονα ενέργειας στον άξονα ασφάλειας
Το φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν ένας βασικός παράγοντας που έφερε κοντά τις τρεις χώρες.
Το έργο του αγωγού EastMed, που θα συνέδεε το Ισραήλ με την Κύπρο και στη συνέχεια με την Ελλάδα και την Ευρώπη, ένωσε τις τρεις χώρες σε ένα κοινό συμφέρον.
Παρά τις τεχνικές προκλήσεις και το υψηλό κόστος, το έργο προσέλκυσε το ενδιαφέρον.
Ο άξονας Αθήνας-Τελ Αβίβ ενισχύθηκε από ένα κοινό οικονομικό συμφέρον. Για δεκαετίες, η Ελλάδα και η Κύπρος ήταν μεταξύ των χωρών της Ευρώπης που εξαπέλυαν τις πιο σκληρές επικρίσεις κατά του Ισραήλ.
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν ότι αυτή η διαπραγμάτευση, βασισμένη στην κατανομή των πόρων φυσικού αερίου, δημιούργησε μια «ουδέτερη γλώσσα και έναν χώρο νομιμότητας» για τη συμμαχία.
Η ενεργειακή συνεργασία έχει οδηγήσει στην αγνόηση των βαθιών πολιτικών διαφορών, ιδίως μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ.
Στην Ελλάδα, η πολιτική στάση κατά της γενοκτονίας έχει διαβρωθεί από τις αβάσιμες κατηγορίες της Αθήνας κατά της Τουρκίας και την προσδοκία της για οικονομικό κέρδος.
Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, οι περιορισμοί αυτής της προσέγγισης έγιναν εμφανείς. Το έργο του αγωγού EastMed δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί λόγω του υψηλού κόστους και των τεχνικών προκλήσεων. Η απόσυρση της υποστήριξης των ΗΠΑ από το έργο το 2022 ανέτρεψε εντελώς τα σχέδια. Επιχειρήθηκε ενεργειακή συνεργασία μέσω διαφόρων έργων, όπως υποθαλάσσια καλώδια ηλεκτρικής ενέργειας.
Τριπλή συμμαχία με βάση την “Ασφάλεια”
Καθώς τα φιλόδοξα ενεργειακά έργα σταμάτησαν, η ασφάλεια και η άμυνα απέκτησαν κεντρική θέση στη σχέση. Το φυσικό αέριο έχασε το προηγούμενο πολιτικό του βάρος στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των τριών χωρών και οι σχέσεις συνεχίστηκαν με αυξημένη στρατιωτική συνεργασία.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Maariv, που εδρεύει στο Τελ Αβίβ, η στρατιωτική συνεργασία στην εταιρική σχέση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ αναπτυσσόταν «από την αρχή».
Το δημοσίευμα εξηγεί ότι οι διπλωματικές προσπάθειες που ξεκίνησαν για την ανάπτυξη συνεργασιών στον ενεργειακό τομέα περιλάμβαναν επίσης συζητήσεις για στρατιωτικά θέματα.
Ανάπτυξη Στρατιωτικής Συνεργασίας
Το Ισραήλ και η Ελλάδα δημιουργούν ένα στρατιωτικό δίκτυο που οι τοπικές πηγές των μέσων ενημέρωσης περιγράφουν ως «αρκετά εκτεταμένο».
Ισραηλινοί πιλότοι έχουν πραγματοποιήσει εκπαιδευτικές ασκήσεις στον ελληνικό εναέριο χώρο. Το εύρος και η συχνότητα των κοινών στρατιωτικών ασκήσεων έχουν αυξηθεί σημαντικά. Η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ Αθήνας και Τελ Αβίβ αναφέρεται επίσης ότι έχει εμβαθύνει.
Η Κυπριακή Δημοκρατία είχε επίσης ενισχύσει σταθερά τον στρατιωτικό της διάλογο με το Ισραήλ από τη δεκαετία του 2010.
Επιτράπηκε σε στρατιώτες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) να εκπαιδευτούν στο νησί. Στις αρχές της δεκαετίας του 2020, αυτή η συνεργασία είχε γίνει θεσμοθετημένη πρακτική. Υπογράφηκαν μακροπρόθεσμες αμυντικές συμφωνίες και υλοποιήθηκαν σημαντικές συμβάσεις προμηθειών.
Το αντιτουρκικό αίσθημα διαμορφώνει τη Συμμαχία
Ισραηλινές πηγές επεσήμαναν ότι η ενίσχυση της Τουρκίας είναι θεμελιώδης για τη μετατροπή της διακρατικής συνεργασίας σε συμμαχία.
Η υπεράσπιση των οικονομικών συμφερόντων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η άρνησή της να επιτρέψει την αγνόηση του Ψευδοκράτους και η ομπρέλα ασφαλείας που έχει δημιουργήσει στην περιοχή που εκτείνεται από τη Λιβύη έως την Ερυθρά Θάλασσα έχουν ματαιώσει τα σχέδια του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου να κατασχέσουν παράνομα πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ερμήνευσαν τις διπλωματικές δραστηριότητες της Τουρκίας στη Λιβύη και την ισχυρή της θέση στη Συρία ως πρωταρχική πηγή ανησυχίας για τις τρεις χώρες.
Η αποτελεσματική διπλωματία της Τουρκίας μετέφερε το μήνυμα στην Αθήνα, τη Λευκωσία και το Τελ Αβίβ ότι τα σύνορα δεν πρέπει να ξεχαστούν στην περιοχή.
Η ταχέως αναπτυσσόμενη στρατιωτική βιομηχανία της Τουρκίας έχει γίνει ένας ακόμη λόγος που επικαλούνται η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία για να νομιμοποιήσουν τη συμμαχία τους με το Ισραήλ.
Και οι δύο χώρες δεν έχουν κρύψει την ανάγκη τους για μια στρατιωτική συμμαχία με το Ισραήλ στην Ανατολική Μεσόγειο, ελπίζοντας να εξισορροπήσουν την κατάσταση εις βάρος της Τουρκίας.
Η ανάλυση της Jerusalem Post τόνισε την ανησυχία της Ελλάδας για την πιθανότητα κλιμάκωσης των εντάσεων με την Τουρκία λόγω λανθασμένων υπολογισμών.
Η κύρια ανησυχία για την Κυπριακή Δημοκρατία είναι η πιθανή αποτυχία επίτευξης των φιλοδοξιών της στο νησί της Κύπρου και γύρω από αυτό.
Το Ισραήλ, εν τω μεταξύ, γνωρίζει ότι η συνέχιση των παραβιάσεων στη Συρία και τον Λίβανο, και η πιθανή κατοχή της Γάζας, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ευκαιρία για αύξηση της ισχύος του στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Τουρκία θεωρείται το σημαντικότερο εμπόδιο που στέκεται ανάμεσα στις τρεις χώρες και τις επεκτατικές τους φιλοδοξίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ τρέφουν επεκτατικές φιλοδοξίες στην Ανατολική Μεσόγειο, γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να το επιτύχουν αυτό χωρίς να αντιμετωπίσουν το διπλωματικό δίκτυο και τον αποτελεσματικό στρατό της Τουρκίας.
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ως παράδειγμα την αδυναμία των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους στον Λίβανο και τη Συρία λόγω της παρουσίας της Τουρκίας.
Το ενδεχόμενο κοινής στρατιωτικής δύναμης
Πριν από τη σύνοδο κορυφής στο Ισραήλ, όπου επρόκειτο να συναντηθούν οι Νετανιάχου , Χριστοδουλίδης και Μητσοτάκης, δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης υπέδειξαν ότι οι τρεις χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας δύναμης ταχείας επέμβασης που θα αποτελείται από στρατιωτικές μονάδες .
Αυτές οι αναφορές διαψεύστηκαν γρήγορα από επίσημες πηγές. Επιπλέον, οι δηλώσεις τόνιζαν ότι «δεν θα συσταθεί μόνιμη κοινή δύναμη».
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τις διαψεύσεις από την Ελλάδα και την Κύπρο ως «επιθυμία αποφυγής επίσημων συμμαχικών δεσμεύσεων» εκ μέρους και των δύο χωρών.
Από την άλλη πλευρά, η αποφυγή σαφών δηλώσεων από το Ισραήλ για το θέμα υποδηλώνει ότι το Τελ Αβίβ μπορεί να επιδιώκει μια ολοκληρωμένη συμμαχία.
Η Jerusalem Post σημείωσε ότι η Ελλάδα και η Κύπρος, που αρχικά επιδιώκουν να αυξήσουν την οικονομική και στρατιωτική τους ισχύ, ενδέχεται να αναγκαστούν να συνάψουν συμμαχία με το Ισραήλ την οποία δεν επιθυμούν ιδιαίτερα.
Το άρθρο επεσήμανε επίσης ότι ενώ τέτοιες συζητήσεις μεταξύ των τριών χωρών πραγματοποιήθηκαν κεκλεισμένων των θυρών πριν από 10 χρόνια, σήμερα ακόμη και η δημόσια διάψευση μιας είδησης θεωρείται σημαντική εξέλιξη.
Το φυσικό αέριο παρουσιάστηκε εδώ και καιρό ως η βάση αυτής της συνεργασίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ισραηλινό Τύπο, ο πραγματικός λόγος για τον σχηματισμό της συμμαχίας προερχόταν από την Τουρκία.
Ενώ τα ενεργειακά έργα εξασθενούσαν, η στρατιωτική συνεργασία, οι αμυντικές προμήθειες και η ανταλλαγή πληροφοριών, που αποτελούσαν τον πυρήνα της σχέσης, παρέμειναν στην ατζέντα.
Hürriyet
—
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ – Echedoros.blog
