Εξέπληξε η είδηση ότι η Εθνική Υπηρεσία Πυρηνικών Τεχνολογιών καταργείται μετά από 14 χρόνια, κυρίως επειδή ακόμη και στους επιστημονικούς κύκλους των Σκοπίων δεν είχαν σχεδόν καθόλου γνώση της ύπαρξής της, γράφουν τα τοπικά media.
Η πρόταση για την κατάργησή της έχει ήδη μπει στη διαδικασία της Βουλής και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, Επιστήμης και Αθλητισμού στήριξαν το νομοσχέδιο για τη λήξη ισχύος του Νόμου για την ίδρυση της Εθνικής Υπηρεσίας Πυρηνικών Τεχνολογιών του Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Ούτε μια τροπολογία δεν έχει κατατεθεί για αυτό το νομοσχέδιο για την κατάργηση της Υπηρεσίας.
Μετά από 14 χρόνια, έγινε αντιληπτό ότι η ύπαρξη αυτής της Υπηρεσίας είναι εντελώς περιττή.
Ο νόμος για την ίδρυση εθνικής υπηρεσίας πυρηνικής τεχνολογίας εγκρίθηκε το 2010 με πρόταση του τότε υπουργού Παιδείας Νίκολα Τοντόροφ.
Η ιδέα πίσω από την ίδρυση αυτού του οργανισμού ήταν η ανάπτυξη τεχνολογιών και έρευνας στον τομέα της πυρηνικής φυσικής, της φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων και άλλων ερευνών στον τομέα της πυρηνικής επιστήμης.
Στόχος ήταν η συμμετοχή μέσω του οργανισμού στα επιστημονικά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικής Έρευνας CERN, η συμμετοχή επιστημόνων, μηχανικών, τεχνικών και λοιπού επαγγελματικού προσωπικού από τη Δημοκρατία της Μακεδονίας στα ερευνητικά έργα του CERN, ανάπτυξη εφαρμογών για τη βιομηχανία, ανάπτυξη ιατρικές εφαρμογές, ανάπτυξη εφαρμογών από τον τομέα της ενέργειας, ανάπτυξη έργων για την εφαρμογή πυρηνικών εφαρμογών για σκοπούς ειρήνης, εκπαιδευτικές δραστηριότητες στον τομέα της πυρηνικής επιστήμης και τεχνολογίας και σε άλλους συναφείς τομείς, συνεργασία με εγχώριες και ξένα ιδρύματα και οργανισμοί στον τομέα των πυρηνικών τεχνολογιών…
Κάθε χρόνο στον προϋπολογισμό καθορίζονταν κονδύλια για το έργο αυτού του οργανισμού, τα οποία χρησιμοποιούνταν για τις αμοιβές των μελών του διοικητικού συμβουλίου.
Ο πρώην υπουργός σε πολλές θέσεις στην κυβέρνηση των Σκοπίων, Νίκολα Τοντόροφ, ο οποίος υπέβαλε την πρόταση νόμου για την ίδρυση του οργανισμού πυρηνικών τεχνολογιών, θυμάται ότι ιδρύθηκε για επιστημονικούς σκοπούς, με την ιδέα να μπορέσουν οι Νοτιοσλάβοι επιστήμονες να αναπτύξουν το πεδίο της πυρηνικής φυσικής για τη διεξαγωγή έρευνας στο CERN, στην Ελβετία.
Η κατάργηση ενός κρατικού φορέα, που σχεδιάστηκε να στηρίξει την ανάπτυξη της επιστήμης στα Σκόπια (αν και η ύπαρξή του είχε σχεδόν ξεχαστεί), δημιουργεί κατά κάποιο τρόπο ένα καταστροφικό μήνυμα για το κρατικό ενδιαφέρον για την επιστήμη.
Ο κοσμήτορας της Επιστημονικής και Μαθηματικής Σχολής του UKIM, Αλεξάνταρα Σκεπαρόφσκι, του οποίου η επιστημονική ειδικότητα είναι η φυσική, πιστεύει ότι από ορθολογική άποψη, είναι λογικό να καταργηθεί ο Οργανισμός Πυρηνικών Τεχνολογιών, εάν δεν λειτουργεί εδώ και 14 χρόνια και επιπλέον η επιστημονική κοινότητα της χώρας δεν γνώριζε την ύπαρξή του.
Είναι αλήθεια ότι στα Σκόπια, υπάρχουν δύο επιστήμονες που εργάζονται στον τομέα της πυρηνικής φυσικής, εκ των οποίων ο ένας είναι ήδη συνταξιούχος. Στην ουσία δεν υφίσταται.
Όπως σημειώνει η ‘mkd’, o ακαδημαϊκός Λιούπτσο Κοτσάρεφ, πρώην πρόεδρος του MANU, εκτιμά ότι μόνο στον προϋπολογισμό του 2026 οι επιστήμονες μπορούν να ελπίζουν σε περισσότερα κονδύλια για επιστημονική έρευνα.
«Στον προϋπολογισμό του 2025, δεν περιμένω κάποιο δραστικό άλμα στις επενδύσεις για την επιστήμη, γιατί υποθέτω ότι υπάρχουν πιο «επείγουσες» κοινωνικές καταστάσεις για να διορθώσει η νέα κυβέρνηση. Δεν θα υπάρξουν νέες θέσεις εργασίας στο MANU και πρέπει να ανανεώσουμε το επιστημονικό προσωπικό. Ελπίζω ότι ο προϋπολογισμός για το 2026 θα εξεταστεί και θα υπάρξει χώρος για την ανάπτυξη της επιστήμης στη Μακεδονία», λέει ο ακαδημαϊκός Κοτσάρεφ.
—
Αποκλειστικά στο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
Ακολουθείστε στο Χ το @Valkaniko
