Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν τη εμβληματική φράση «ανοίγει το Κουτί της Πανδώρας», που μας ήρθε από την αρχαία ελληνική μυθολογία, η οποία μεταφορικά αναφέρεται σε «μια ενέργεια με μη αναστρέψιμες συνέπειες» καθώς ανοίγει ένα αρχαίο κουτί (πίθο).
Αναφερόμαστε στην αρχαία πλοκή που αποτέλεσε τη βάση για το βιβλίο « Διασκεδαστική Μυθολογία» -“Занимательная мифология” » του Ρώσου ιστοριοδίφη Μιχαήλ Λεόνοβιτς Γκασπάροφ.
Οι πρώτοι άνθρωποι, σμιλεμένοι, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες, από τον ήρωα Προμηθέα από ροζ πηλό, έζησαν στη γη με τον κόπο των χεριών τους, μοιράστηκαν καπνό θυσίας με τους θεούς και όταν πλησίαζε η ώρα τους, άφησαν ειρηνικά και ήρεμα την τελευταία τους πνοή.
«Πολύ ευτυχισμένη μοίρα!» – φάνηκε στους θεούς. Και φρόντισαν οι ζωές των ανθρώπων ήταν χειρότερες και ότι αυτό το «χειρότερο» ήταν δικό τους λάθος.
Η τιμωρία ήταν απροσδόκητη: οι θεοί έδωσαν στους ανθρώπους την πρώτη γυναίκα , την Πανδώρα.
Οι Έλληνες δεν παρατήρησαν ότι μέχρι τώρα, όταν έλεγαν «λαός», εννοούσαν «άντρες». Και αυτό ακριβώς συνέβη.
Όπως ο Προμηθέας σμίλεψε τους άνδρες από πηλό, έτσι και ο Δίας διέταξε τον πύρινο Ήφαιστο να σμιλέψει μια γυναίκα από πηλό, όμορφη σαν θεά.
Η Χρυσή Αφροδίτη εμφύσησε μέσα της μια γοητεία που ενέπνεε πάθος. Η Αθηνά έδωσε τα επιδέξια χέρια της για να υφάνει ύφασμα και να μαγειρεύει φαγητό. Οι Χάριτες την στόλισαν με περιδέραια, καρπούς και μυρωδάτα λουλούδια.
Η δόλια Πανδώρα
Και τότε ο Ερμής την πλησίασε και της έβαλε στην καρδιά της μια ψύχραιμη, ευτελή, μια διάθεση δόλια και πονηρή, λόγια κολακευτικά και αναληθή. Έτσι δημιουργήθηκε η γυναίκα: «μια ύπουλη ομορφιά που παρασύρει τους θνητούς στην καταστροφή». Σε αυτή τη γυναίκα δόθηκε το όνομα Πανδώρα που σημαίνει «χαρισμένη σε όλους».
Ο Προμηθέας είχε έναν αδελφό, τον Επιμηθέα. Αν «Προ-μηθέας» σημαίνει «προ-νοητικός», τότε «Επι-μηθέας» σημαίνει «οπισθο-δρομικός», «ισχυρός εκ των υστέρων».
Οι θεοί πρόσφεραν την Πανδώρα για σύζυγο σε αυτόν τον Επιμηθέα. Ο σοφός Προμηθέας κληροδότησε στον αδελφό του: «Μη δεχτείς ούτε ένα δώρο από τους θεούς!».
Όμως, βλέποντας την υπέροχη ομορφιά της Πανδώρας, ο Επιμηθέας ξέχασε όλες τις οδηγίες του. Αυτός ήταν ο πρώτος γάμος στον κόσμο: τόσο θεοί όσο και άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να τον παρακολουθήσουν.
Οι θεοί παρουσίασαν στη νύφη έναν πίθο γεμάτο δώρα κάτω από ένα βαρύ καπάκι. Τα δώρα προορίζονταν για όλη την ανθρωπότητα και ήταν ασυνήθιστα: φτερωτά, διάφανα, αόρατα. Αυτά ήταν χαρές και απολαύσεις, και αυτά ήταν ανησυχίες και ασθένειες: όλα έρχονται στους ανθρώπους απαρατήρητα και απροσδόκητα.
Οι θεοί ήταν δίκαιοι και τα έδιναν όλα εξίσου: τόσες χαρές, τόσες λύπες. Αλλά ήξεραν εκ των προτέρων τι θα γινόταν από αυτό. Στην Πανδώρα είπαν να μην ανοίξει τον πίθο προς το παρόν. Φυσικά και το άνοιξε.
Όλες οι φτερωτές χαρές και οι ανησυχίες πέταξαν έξω από το φέρετρο και στροβιλίστηκαν αόρατα στον αέρα.
Και τότε ελαφριές χαρές ανέβηκαν με δυνατά φτερά στους ουρανούς, στην κατοικία των θεών, αλλά οι βαριές ανησυχίες και οι ασθένειες παρέμειναν στη γη και ακόμα δεν παύουν να ορμούν ανάμεσα στους ανθρώπους και να βασανίζουν τα σώματα και τις ψυχές τους.
Η Πανδώρα φοβήθηκε και έκλεισε βιαστικά το σκέπαστρο του πίθου, αλλά ήταν πολύ αργά. Μόνο ένα φτερωτό πλάσμα δεν είχε χρόνο να πετάξει έξω από το κουτί: η Ελπίδα.
Είναι πάντα με τους ανθρώπους και μόνο αυτή τους δίνει τη δύναμη να μην απελπίζονται για τη δύσκολη θέση τους.
Λεπτομέρεια από τον πίνακα του John William Waterhouse «Η Πανδώρα ανοίγει το κουτί»
Η απληστία, η ματαιοδοξία και η λαγνεία
Παλαιότερα, οι άνθρωποι του Προμηθέα είχαν εξωτερικές ανησυχίες: να σκοτώσουν ένα ζώο, να πιάσουν ένα ψάρι, να ταΐσουν έναν ταύρο. Ασχολήθηκαν με αυτό.
Οι νέες ανησυχίες ήταν πνευματικές, και οι Έλληνες μέτρησαν τρεις από αυτές: απληστία, ματαιοδοξία και λαγνεία.
Ποιος θέλει περισσότερο καλό από όσο χρειάζεται. Ποιος θέλει περισσότερη τιμή και δόξα απ’ όσο του αξίζει. Ποιος θέλει περισσότερη ευχαρίστηση από όση αντέχει, καθώς είναι πολύ δύσκολο να τα αντιμετωπίσει, γιατί, προφανώς, πρέπει να τα βγάλει πέρα με τον εαυτό του.
—
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ – Echedoros.blog
