Στα μέσα ενημέρωσης των Σκοπίων δημοσιεύεται άρθρο της ακαδημαϊκού και συγγραφέως, Κάτιτσα Κουλάβκοβα που αναφέρεται το ζήτημα της ρευστής εθνικής συνείδησης των Μουσουλμάνων στη Βόρεια Μακεδονία.
Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά:
Κατά την περίοδο από την ανεξαρτησία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας ως «ανεξάρτητου κράτους», οι διαδικασίες εθνοτικής, θρησκευτικής και γλωσσικής μεταστροφής των πολιτών με ισλαμική θρησκεία εντείνονται.
Υπάρχει ένας συστηματικός πολλαπλασιασμός εθνοτικών και θρησκευτικών «κοινοτήτων», με αποτέλεσμα τη ριζοσπαστικοποίησή τους στο συνολικό σύστημα πολυεθνικής, πολυομολογιακής, πολυγλωσσικής οργάνωσης του κράτους.
Η ριζοσπαστικοποίηση, με τη σειρά της, της θρησκευτικής ποικιλομορφίας στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας αποβαίνει εις βάρος της ενότητας του λαού/έθνους, γεγονός που αντικατοπτρίζει αρνητικά την ακεραιότητα, την ενότητα και την εικονολογική προβολή του κράτους.
Σήμερα υπάρχει ανεξιθρησκεία
Όπως σημειώνει η συντάκτρια, τα ριζοσπαστικά κινήματα για αυτοδιάθεση και απόσχιση των πολιτών με ισλαμική θρησκεία από τη συνολική σλαβική εθνοτική οντότητα παραβλέπουν το γεγονός ότι η σλαβομακεδονική ταυτότητα είναι περιεκτική και ότι δεν εξαντλείται από γενικές και ομολογιακές πεποιθήσεις, επομένως δεν μπορεί να αναχθεί σε μεμονωμένους δείκτες, είτε θρησκευτικούς είτε γενικούς.
Οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας σήμερα δηλώνουν θρησκευτικά ως: Ορθόδοξοι, Μουσουλμάνοι, Καθολικοί, Προτεστάντες, Ευαγγελικοί, Ιουδαϊστές, άθεοι κ.λπ.
Ωστόσο, η εθνική ταυτότητα είναι μια πιο γενική και σύνθετη κατηγορία από τη θρησκευτική, και η εθνοπολιτισμική ταυτότητα των πολιτών της χώρας μας είναι πολυεπίπεδη και υπονοεί τη συνύπαρξη πολλαπλών θρησκευτικών, εθιμικών, ηθικών, διαλεκτικών και έμφυλων ετεροτήτων.
Ο κοσμικός χαρακτήρας δεν απαγορεύει ούτε καταργεί το δικαίωμα στη θρησκευτική ένταξη. Θα πρέπει να προστατεύει τα κρατικά, αστικά και εθνικά συμφέροντα από θρησκευτικούς αταβισμούς και συγκρούσεις.
Η επίσημη ταύτιση των πολιτών με την ισλαμική θρησκεία είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα, επειδή συνεπάγεται πολλαπλές συνέπειες για τη γλωσσική και εθνική τους ταυτότητα, αλλά και για την ύπαρξη και την επιβίωσή τους. Εδώ θα υπενθυμίσω εν συντομία μερικές από αυτές τις συστημικές συνέπειες: – έχουν καταγραφεί περιπτώσεις εξαναγκασμού μαθητών με μητρική γλώσσα τα νοτιοσλαβικά να σπουδάζουν τουρκικά και αλβανικά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση·
Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις μαθητών που δέχονται διάφορες μορφές εξαναγκασμού (με τη χρήση νομικών, πολιτικών και άλλων μέτρων) να αυτοανακηρυχθούν Τούρκοι ή Αλβανοί – έχουν υπάρξει απολύσεις διδακτικού προσωπικού της επίσημης κρατικής γλώσσας σε περιοχές που κατοικούνται από πολίτες ισλαμικής θρησκείας, υπάρχει έντονη μετανάστευση πολιτών από θρησκευτικά και εθνοτικά μικτά περιβάλλοντα, τόσο μεταξύ ορθόδοξων πολιτών όσο και μεταξύ πολιτών ισλαμικής πίστης…
Από την ίδρυση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας εντός της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας (1944) έως την ανεξαρτησία της (1991) και σήμερα, οι πολίτες ισλαμικής πίστης επαναπροσδιορίζουν το συλλογικό τους καθεστώς ταυτότητας.
Αυτό καθιστά την ταυτότητά τους αντιληπτή ως «ρευστή ή κυμαινόμενη». Η ποικιλόμορφη ονομασία των πολιτών ισλαμικής πίστης, φαίνεται, να προκύπτει ως συνέπεια της συσσώρευσης διαφόρων εικονολογικών μητρών αυτών των πολιτών ενόψει των πρόσθετων (δευτερευόντων) διαφορών τους, κυρίως θρησκευτικών, και στις θρησκευτικές προστέθηκαν άλλες υποπολιτισμικές ιδιότητες και πρακτικές (εικόνα του κόσμου, θρησκευτικές τελετουργίες, ηθικός κώδικας, τροποποίηση κληρονομημένων εθνογραφικών συμβόλων στην ενδυμασία, το σπίτι, την προσφώνηση, τα έθιμα).
Εντάθηκε ο διαχωρισμός των πολιτών λόγω θρησκείας
Κατά την περίοδο από την ανεξαρτησία της χώρας ως «ανεξάρτητο κράτος», οι διαδικασίες εθνοτικής, θρησκευτικής και γλωσσικής μεταστροφής των πολιτών με ισλαμική θρησκεία έχουν ενταθεί.
Υπάρχει ένας συστηματικός πολλαπλασιασμός των εθνοτικών και θρησκευτικών «κοινοτήτων», με αποτέλεσμα τη ριζοσπαστικοποίησή τους στο συνολικό σύστημα πολυεθνικής, πολυομολογιακής, πολυγλωσσικής οργάνωσης του κράτους.
Η ριζοσπαστικοποίηση, με τη σειρά της, της θρησκευτικής ποικιλομορφίας στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας είναι επιζήμια για την ενότητα του μακεδονικού λαού/έθνους, γεγονός που αντικατοπτρίζει αρνητικά την ακεραιότητα, την ενότητα και την εικονολογική προβολή του κράτους.
Πολίτες με ρευστή εθνική συνείδηση
Η κυμαινόμενη και διασκορπισμένη ταυτότητα των Μουσουλμάνων πολιτών προβάλλεται επίσης στις νομικές ταξινομήσεις και ταυτοποιήσεις των εθνοπολιτισμικών, εθνογλωσσικών και εθνοθρησκευτικών δομών και κοινοτήτων στη χώρα.
Αυτή η, de facto κοινότητα, ταξινομείται με διαφορετικούς τρόπους στις στήλες δημογραφικής/πληθυσμιακής απογραφής: μία φορά στη στήλη « Σλαβομακεδόνες», αλλά με ισλαμική θρησκεία, άλλη φορά στη στήλη ταυτότητας «Αλβανομακεδόνες», αλλά με σλαβική μητρική γλώσσα, τρίτη φορά ως Τούρκοι, αλλά με σλαβική μητρική γλώσσα, έπειτα ως Βόσνιοι, αλλά με σλαβική μητρική γλώσσα.
Αυτή η πολλαπλασιασμένη ερμηνεία και αντίληψη της ταυτότητας των Μουσουλμάνων Πολιτών εξαπλώνεται και στις γειτονικές χώρες, όπου, για παράδειγμα, στη Δημοκρατία της Σερβίας, ορίζονται ως Σέρβοι με νοτιοσλαβική μητρική γλώσσα και, υπό την επίδραση των βουλγαρικών πολιτιστικών πολιτικών, ως Βούλγαροι στην καταγωγή, με βουλγαρική μητρική γλώσσα.
Η τάση χρήσης της κυμαινόμενης ταυτότητας των πολιτών με ισλαμική θρησκεία για εθνοπολιτικούς και στρατηγικούς σκοπούς οδηγεί σε νέα, δραματικά συλλογικά και προσωπικά τραύματα μεταξύ των Πολιτών με ισλαμική θρησκεία, στη συνέχεια σε νέες μεταστροφές και την αποξένωσή τους από την κρατική μητρική κοινότητα.
Στο παρελθόν, έχει συμβεί τμήματα ενός λαού να έχουν «αποεθνικοποιηθεί» ή να έχουν διαχωριστεί από την πατρίδα τους και να έχουν ενσωματωθεί σε άλλα έθνη και κράτη, είτε μετανάστευσαν είτε η περιοχή στην οποία ζούσαν ανήκε σε άλλο κράτος.
Έχει επίσης συμβεί ένα μέρος ενός λαού να έχει σχηματίσει ξεχωριστή συνείδηση του εαυτού του και να έχει αυτοανακηρυχθεί ως ξεχωριστή μειονοτική εθνότητα.
Σε αυτή την περίπτωση, ο καθοριστικός παράγοντας δεν είναι μόνο οι εσωτερικοί εθνοπολιτισμικοί δείκτες, αλλά και ευρύτεροι κοινωνικοί, πολιτικοί και κρατικοί αστερισμοί, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης της ίδιας της έννοιας της εθνικής ταυτότητας.
Τάσεις αυτονόμησης των Μουσουλμάνων
Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, η κοινότητα των πολιτών με ισλαμική θρησκεία δείχνει μια τάση προς την ανεξαρτησία και την εθνική αυτογνωσία, η οποία τονίζεται ιδιαίτερα σε συνθήκες παραμέλησης, περιθωριοποίησης και άρνησής της.
Ένας τέτοιος αστερισμός επιβίωσης των πολιτών με ισλαμική θρησκεία ενθαρρύνει μια ορισμένη αντίσταση στις κυρίαρχες συνταγματικές, πολιτικές και επιστημονικές ταξινομήσεις του πλουραλισμού της κρατικής ταυτότητας και στον Σλαβομακεδονικό εθνοκεντρισμό.
Τα ριζοσπαστικά κινήματα για αυτοδιάθεση και απόσχιση των πολιτών ισλαμικής πίστης από τη συνολική κρατική εθνοτική οντότητα παραβλέπουν το γεγονός ότι η κρατική ταυτότητα είναι συμπεριληπτική και ότι δεν εξαντλείται σε γενικές και ομολογιακές σχέσεις και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αναχθεί σε μεμονωμένους δείκτες, είτε θρησκευτικούς είτε γενικούς.
Όσον αφορά το θρησκευτικό δείκτη, η σύγχρονη κρατική ταυτότητα επιτρέπει τη θρησκευτική ελευθερία, τόσο θεϊστική όσο και αθεϊστική. Οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας σήμερα δηλώνουν θρησκευτικά ως: Ορθόδοξοι, Μουσουλμάνοι, Καθολικοί, Προτεστάντες, Ευαγγελικοί, Ιουδαϊστές, άθεοι, κ.λπ.
Ωστόσο, η σύγχρονη κρατική εθνική ταυτότητα είναι μια πιο γενική και σύνθετη κατηγορία από τη θρησκευτική, και η εθνοπολιτισμική ταυτότητα των πολιτών είναι πολυεπίπεδη και υπονοεί τη συνύπαρξη πολλαπλών θρησκευτικών, εθιμικών, ηθικών, διαλεκτικών και έμφυλων ετεροτήτων.
—
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ – Echedoros.blog
